Wczoraj rząd zapowiedział nowe świadczenie, które ma wynieść nawet 200 proc. renty socjalnej, czyli niemal ok. 3200 zł dla osoby niepełnosprawnej. Przeanalizowaliśmy założenia projektu nowej ustawy i wyjaśniamy kto i na jakich warunkach będzie mógł z niego skorzystać.

Dla kogo?

W dniu 22.03.2023 r. projekt ustawy wprowadzającej nowe świadczenie wspierające dla osób niepełnosprawnych został skierowany pod obrady Rady Ministrów. Świadczenie to będzie kierowane bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnością, bez względu na wiek tej osoby. Będzie ono także przysługiwać niezależnie od innych form wsparcia (osoby, które mają prawo do renty socjalnej, nadal będą ją pobierać) oraz bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego), uwalniając je tym samym od egzekucji. 

Warunki, które trzeba spełnić.

• Jeżeli osoba z niepełnosprawnościami będzie pobierała świadczenie wspierające, to jej opiekun otrzymujący dotychczas świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna, nie będzie mógł ich dalej pobierać.
• Jeśli opiekun osoby niepełnosprawnej chce dalej pobierać dotychczas uzyskane świadczenia, wówczas osoba z niepełnosprawnościami nie będzie mogła skorzystać z nowego świadczenia wspierającego.
• Dodatkowo, dla opiekunów, którzy zaprzestaną sprawowania opieki w związku z wprowadzeniem świadczenia wspierającego dla osób z niepełnosprawnościami, uruchomiony zostanie specjalny program ich aktywizacji z budżetem 100 mln zł.

Harmonogram wprowadzania świadczenia

W ramach wprowadzania omawianego świadczenia został opracowany specjalny harmonogram, zgodnie z którym wyróżniono trzy etapy: 

• I etap – od 1 stycznia 2024 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne dla osób z niepełnosprawnościami z najwyższym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 200% tegorocznej renty socjalnej., tzn. 3176,88 zł brutto.
• II etap – od 1 stycznia 2025 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami ze średnim poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 100% tegorocznej renty socjalnej. 1588,44 zł brutto.
• III – ostatni etap – od 1 stycznia 2026 r. – świadczenie wspierające będzie dostępne także dla osób z niepełnosprawnościami z kolejnym poziomem potrzeby wsparcia i będzie przysługiwać w wysokości 50% tegorocznej renty socjalnej., tzn. 794,22 zł brutto.

Decyzje ustalające poziom potrzeby wsparcia będą wydawane przez wojewódzkie zespoły ds. orzekania o niepełnosprawności na wniosek osób niepełnosprawnych. 

By skorzystać z nowego świadczenia nie ma potrzeby uzyskania nowego bądź zmiany już posiadanego orzeczenia. Wszystkie uprawnienia wynikające z obecnych orzeczeń pozostają bez zmian.

ICF, czyli świadczenie za punkty

Osobom niepełnosprawnym w wieku 0-3 lat poziom potrzeby wsparcia będzie wyrażony w wartościach punktowych w skali od 1 do 3.

Osobom niepełnosprawnym 3+ lat poziom potrzeby wsparcia będzie wyrażony w wartościach punktowych w skali od 70 do 100. Przy uzyskaniu 69 pkt. lub mniej świadczenie nie będzie przysługiwało.

Możliwość dorabiania

Projekt przewiduje również możliwość dorabiania przez opiekunów do świadczenia pielęgnacyjnego. Jednakże, warto tutaj zaznaczyć użycie słowa „dorabianie”, czego nie należy mylić z podjęciem pracy. Jak wskazuje art. 38 pkt 1 lit. b omawianego dokumentu: „Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli osiągnęła w danym roku kalendarzowym dochód z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w wysokości przekraczającej sześciokrotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w ustawie  z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz. 2207) obowiązującej na dzień 31 grudnia danego roku kalendarzowego.” 

Zgodnie z obowiązującymi wyliczeniami przyjętymi na rok 2023 r., kwota ta wynosi 20 940 zł brutto w skali roku, czyli około 1745 zł brutto na miesiąc.