Przejdź do treści
30 kwietnia 2025 r.
#Bez kategorii

Jak narzędzia AAC zmieniają życie?

Nie każdy może wyrażać swoje uczucia, potrzeby i emocje słowami. Mówienie – dla większości z nas coś oczywistego – dla niektórych jest po prostu niemożliwe. Ale to nie znaczy, że nie mają nic do powiedzenia. Wręcz przeciwnie – mogą mieć wiele do przekazania. Potrzebują jednak czasu, odpowiednich narzędzi i zrozumienia.
  1. Strona główna
  2. Nasze działania
  3. Bez kategorii
  4. Jak narzędzia AAC zmieniają życie?
Komunikacja to nie tylko mówienie. To sposób, w jaki łączymy się z innymi, przekazujemy nasze myśli, emocje, decyzje i pragnienia. To nasza droga do relacji, do uczestnictwa w życiu społecznym, do bycia zauważonym i zrozumianym. Bez niej nie ma równości. Bez niej nie ma pełni człowieczeństwa. 

Komunikacja to nie tylko mówienie. To sposób, w jaki łączymy się z innymi, przekazujemy nasze myśli, emocje, decyzje i pragnienia. To nasza droga do relacji, do uczestnictwa w życiu społecznym, do bycia zauważonym i zrozumianym. Bez niej nie ma równości. Bez niej nie ma pełni człowieczeństwa. 

Brak możliwości komunikacji to nie tylko codzienne niedogodności. To także samotność. Izolacja. Frustracja. Lęk. Bo przecież każdy z nas potrzebuje być zrozumiany. Każdy zasługuje na to, by móc powiedzieć: „chcę być sam”, „nie podoba mi się to”, „daj mi spokój”, „wkurza mnie to” – w wybrany przez siebie sposób. Zaprotestować i postawić granice, gdy dzieje się coś złego. 

Dlatego tak ważne jest, by każde dziecko, każda osoba dorosła, jeśli tego potrzebuje miała dostęp do wspomagających i alternatywnych metod porozumiewania się (AAC).

Bywa, że użytkownikami AAC zostają osoby, które ze względu na okres choroby lub gorszego samopoczucia, przeciążenie sensoryczne, trudne emocje związane z głośnym mówieniem, czasowo wspierają się AAC.  

Komunikacja może być pomostem, który łączy światy. Ale bez wsparcia – bywa murem, który dzieli. Dlatego właśnie musimy go burzyć. Dawać ludziom głos – bez względu na to, jak ten głos brzmi. Każdy głos zasługuje na to, by być usłyszany.

Komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC) 

AAC, czyli komunikacja wspomagająca i alternatywna, to sposób, dzięki któremu osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi mogą się porozumiewać. Czasem są to wydrukowane tablice albo książki z symbolami, gesty, zdjęcia, aplikacje lub specjalistyczne urządzenia z syntezą mowy. Czasem dostępnym wsparciem jest klawiatura komputera albo kartka i długopis. Poszczególne metody możemy ze sobą łączyć, budując indywidualny system AAC. 

"AAC nie jest kwestią naszej dobrej woli – dla wielu osób jest niezbędnym narzędziem, umożliwiającym realizację podstawowego prawa człowieka, prawa do komunikacji. I to nie jest tak, że gdy w życiu człowieka ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi pojawi się jakaś forma wspomagania, to ona sama z siebie cudownie zadziała! To proces, czasem rozłożony na lata. Proces, który daje szansę na rozwój, budowanie swojej tożsamości, dostęp do edukacji, tworzenie więzi.”

Paulina Rutka, Prezeska Fundacji GenerAACja

Jak AAC wpływa na życie? 
"Pierwszy kontakt naszego dziecka z komunikacją alternatywną to był moment pójścia do przedszkola terapeutycznego i to wtedy zarówno my jak i syn dowiedzieliśmy się, że istnieje coś takiego jak AAC i ma nam pomóc komunikować się z dzieckiem. Możliwość „mówienia” powoduje, że dziecko zrobiło się bardziej otwarte, jeszcze bardziej ufne w stosunku do nas, Staś wie, że może w każdej chwili na nas liczyć, nawet jeśli sam nie będzie potrafił czegoś pokazać, to modelowaniem mu symboli jakoś dojdziemy razem do sedna."

rodzice 9-letniego Stasia

Komunikacja to nie tylko kwestia wygody. AAC jest kluczem do poprawy jakości życia. Możliwość skomunikowania się to szansa na umocnienia więzi w rodzinach. To klucz do edukacji, przyjaźni, niezależności. Dzieci korzystające z AAC mogą lepiej funkcjonować w przedszkolu i szkole, zawierać znajomości z rówieśnikami, podejmować decyzje, porozumieć się w sklepie czy bibliotece. Dorośli mogą pracować, być aktywnymi członkami społeczności. Decydować o swojej przyszłości. 

Jakie wyzwania wciąż stoją przed nami? 

Niestety, w Polsce dostęp do narzędzi komunikacji alternatywnej jest nadal ograniczony. Brakuje specjalistów, systemowego wsparcia i finansowania. Specjalistyczne urządzenia do komunikacji to duży wydatek, a jego zdobycie zwykle spada na barki rodziny. 

"Zanim zaczęliśmy wprowadzać AAC nasza córka potrafiła wypowiedzieć tylko pojedyncze słowa bez większego zrozumienia, kiedy coś potrzebowała pierwszą jej reakcją był płacz, trudno było zrozumieć jej potrzeby. Odkąd wprowadziliśmy AAC słownictwo córki bardzo się wzbogaciło i używa wyrazów świadomie, stała się spokojniejsza, płaczliwość się zmniejszyła, jesteśmy w stanie lepiej ją zrozumieć."

rodzice 14-letniej Asi

Komunikacja to prawo, nie przywilej 

Komunikacja nie jest luksusem. To jedno z podstawowych praw człowieka. Bez niej nie ma wpływu, samostanowienia, godności. Fundacja Jim od lat walczy o to, by każde dziecko i każda osoba dorosła w Polsce miała prawo do wyrażania siebie – niezależnie od tego, czy mówi słowami. 

Dołącz do nas – daj głos tym, którzy go potrzebują 

Fundacja Jim od lat wspiera osoby ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi – dzieci i dorosłych. Organizujemy szkolenia, udostępniamy materiały edukacyjne, prowadzimy specjalistyczne terapie. Ale wiemy, że to za mało. 

Dlatego wraz z Fundacją GenerAACja rozpoczęliśmy kampanię, której celem jest wprowadzenie systemowych zmian: obecności specjalistów w instytucjach publicznych, szkoleń dla pracowników, dostępności sprzętu i finansowania narzędzi AAC. 

Chcemy świata, w którym każda osoba może być usłyszana. 

Bo komunikacja to nie przywilej. To prawo człowieka. 

Jeśli wierzysz, że każdy zasługuje na możliwość komunikacji – możesz nas wesprzeć. 



Autor: Natalia Haus-Gołaszewska

Kontakt dla mediów:

Aleksandra Wesołowska-Sieja
tel. +48 453 694 495
a.wesolowska-sieja@jim.org

Dołącz do kampanii.
Podpisz apel o zmiany w systemie!

Podpisuję!

Dołącz do
społeczności Jim

Bądź bliżej zmian, które tworzysz. Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj poruszające historie Bohaterów Jim, informacje o działaniach Fundacji i inspiracje, które budują świat pełen akceptacji.

Administratorem Twoich danych osobowych podanych w formularzu zapisu na newsletter jest Fundacja Jim z siedzibą przy ul. Tatrzańskiej 105, 93-279 Łódź, wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS 0000127075. Możesz się z nami skontaktować mailowo: fundacja@jim.org lub telefonicznie: +48 789 288 996