Spotkanie odbyło się w ramach kampanii „Bullying Out!”, której celem jest zwiększanie świadomości społecznej oraz promowanie systemowych rozwiązań chroniących uczniów przed przemocą – zwłaszcza tych neuroatypowych, którzy doświadczają jej zdecydowanie częściej.
Bullying w polskich szkołach jest powszechny – i w ogromnej mierze niewidoczny dla dorosłych
Dr Rycielski podkreślił na początku, że rzeczywista skala przemocy rówieśniczej w polskich szkołach jest znacznie większa, niż wynika to z oficjalnych zgłoszeń. Dane RESQL pokazują, że:
przemoc relacyjna (wykluczanie, izolowanie, manipulacje) jest najbardziej rozpowszechnioną formą bullyingu,
przemoc słowna i cyberprzemoc często współwystępują,
uczniowie nie zgłaszają większości przypadków przemocy – z obawy, wstydu lub braku wiary, że dorosły realnie pomoże.
Najbardziej niepokojący wniosek:
dorośli widzą zaledwie ułamek tego, co dzieje się między uczniami.
Dzieci neuroatypowe odczuwają bullying mocniej i częściej – również wtedy, gdy go nie zgłaszają
Jednym z kluczowych wątków webinaru był wpływ przemocy rówieśniczej na uczniów neuroróżnorodnych. Wyniki przekazane przez dr. Rycielskiego potwierdzają to, co wskazuje literatura światowa:
dzieci neuroatypowe częściej stają się ofiarami,
doświadczają intensywniejszych form przemocy relacyjnej,
są częściej izolowane i wykluczane z grup,
trudniej im uzyskać wsparcie, ponieważ ich reakcje bywają błędnie interpretowane przez dorosłych.
Dr Rycielski podkreślił, że:
„Uczniowie neuroatypowi odczuwają skutki bullyingu szybciej, silniej i długotrwalej niż rówieśnicy neurotypowi. System edukacji często nie ma kompetencji, by ich chronić.”
Konsekwencje bullyingu są realne i długofalowe: emocjonalne, zdrowotne i społeczne
Dane RESQL pokazują, że przemoc rówieśnicza nie kończy się wraz z wyjściem ze szkoły.
Najczęściej obserwowane skutki, które omawiał dr Rycielski, obejmują:
Koszty emocjonalne: przewlekły stres, lęk społeczny, poczucie osamotnienia, poczucie zagrożenia, obniżona samoocena, utrwalone przekonanie o braku sprawczości.
Koszty zdrowotne: bóle somatyczne (brzucha, głowy), zaburzenia snu, objawy depresyjne, przeciążenie sensoryczne, obniżona odporność.
Koszty społeczne: unikanie szkoły, wycofanie z relacji, trudności w budowaniu przyjaźni, obniżona gotowość do współpracy i uczestnictwa w grupie.
Bullying nie jest „trudnym etapem dorastania”. To naruszenie prawa dziecka do bezpieczeństwa
To jedno z najmocniejszych przesłań, które wielokrotnie wracało w wypowiedziach dr. Rycielskiego.
Jego zdaniem w Polsce nadal pokutuje mit, że bullying jest:
„naturalną częścią dorastania”,
„hartowaniem charakteru”,
„problemem, który dzieci rozwiązują same”.
Tymczasem dane pokazują jednoznacznie:
Bullying jest zjawiskiem, które niesie poważne ryzyko dla zdrowia, rozwoju i edukacji. Jest naruszeniem podstawowych praw dziecka.
Odpowiedzialność za przeciwdziałanie przemocy rówieśniczej spoczywa na dorosłych i systemie edukacji – nie na dzieciach.
Dlaczego ten webinar jest kluczowy?
Pokazuje jasno, że w Polsce:
brakuje obowiązkowego protokołu antybullyingowego,
kadra nauczycielska nie zawsze ma narzędzia, aby reagować,
dzieci neuroatypowe nadal są szczególnie narażone,
przemoc relacyjna wciąż jest niedostrzegana i bagatelizowana.
Dane z badań RESQL to sygnał alarmowy, ale też wskazówka, jakie rozwiązania są potrzebne, aby szkoły stały się bezpiecznym miejscem dla wszystkich uczniów.
Kluczowe przesłanie dr Rycielskiego
To zdanie doskonale wpisuje się w misję kampanii „Bullying Out!”, która dąży do tego, by każda szkoła w Polsce miała narzędzia i kompetencje do ochrony uczniów – niezależnie od tego, jak się komunikują, jak funkcjonują i jakich potrzeb emocjonalnych wymagają.
Webinar z dr Piotrem Rycielskim można obejrzeć na kanale YouTube: Neuroatypowi wobec przemocy rówieśniczej – wyniki badania w polskich szkołach, z Piotrem Rycielskim – YouTube
Kontakt dla mediów:
Aleksandra Wesołowska-Sieja
tel. +48 453 694 495
a.wesolowska-sieja@jim.org
27 listopada Fundacja Jim gościła dr Julię Badger – badaczkę i wykładowczynię Uniwersytetu Oksfordzkiego.
W Sejmie RP, z inicjatywy Fundacji Jim została otwarta wystawa, która ukazuje codzienność osób neuroatypowych. To opowieść o wyzwaniach, z jakimi mierzą się każdego dnia, ale też o potencjale, który wciąż pozostaje niewykorzystany.
Aż 66% dzieci i nastolatków doświadcza bullyingu w szkole. Przemoc wobec dzieci neuroatypowych występuje nawet 5 razy częściej niż wobec pozostałych uczniów.
Twoja DOBROĆ to spokojna przyszłość Ewy i Janka.
Dołącz do
społeczności Jim